تشبیه چیست؟ از 0 تا 100
آرایه های ادبی کنکور
آنچه یاد خواهید گرفت
تعریف تشبیه
یکی از آرایههای ادبی است که در آن دو چیز یا مفهوم را با هم مقایسه میکنیم. در تشبیه، شباهتی بین دو چیز وجود دارد که این شباهت را با استفاده از ادات تشبیه بیان میکنیم.
ارکان تشبیه عبارتند از:
- مشبه: چیزی که آن را به چیز دیگری تشبیه میکنیم.
- مشبه به: چیزی که مشبه را به آن تشبیه میکنیم.
- وجه شبه: شباهتی که بین مشبه و مشبه به وجود دارد.
- ادات تشبیه: واژهای که شباهت بین مشبه و مشبه به را بیان میکند.
انواع آن از نظر حذف ارکان تشبیه:
- مجمل: تشبیهی است که در آن یکی یا چند رکن تشبیه حذف شده باشد.
- مفصل: تشبیهی است که در آن تمام ارکان تشبیه ذکر شده باشد.
انواع آن از نظر تأکید:
- مؤکد: تشبیهی است که در آن ادات تشبیه تکرار شده باشد.
- مرسل: تشبیهی است که در آن ادات تشبیه تکرار نشده باشد.
انواع تشبیه از نظر حسی یا عقلی بودن:
- حسی: تشبیهی است که در آن مشبه و مشبه به هر دو از یک نوع حس باشند.
- عقلی: تشبیهی است که در آن مشبه و مشبه به از دو نوع حس مختلف باشند.
انواع تشبیه از نظر مفرد یا مرکب بودن:
- مفرد: تشبیهی است که در آن مشبه و مشبه به هر دو مفرد باشند.
- مرکب: تشبیهی است که در آن مشبه یا مشبه به مرکب باشند.
تست کنکور
کدام گزینه تشبیه است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه الف
در گزینه الف، موهای شخص به مشک تشبیه شده است. در گزینه ب، شخص به شیر تشبیه شده است. در گزینه ج، شخص به کوه تشبیه شده است. در گزینه د، شخص به شاعر تشبیه شده است.
بنابراین، گزینه الف تشبیه است.
تست های بیشتر
تست 1
کدام گزینه تشبیه مجمل است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه الف
در گزینه الف، وجه شبه «مثل» حذف شده است.
تست 2
کدام گزینه تشبیه مرسل است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه ب
در گزینه ب، ادات تشبیه «مثل» تکرار نشده است.
تست 3
کدام گزینه تشبیه حسی است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه الف
در گزینه الف، مشبه و مشبه به هر دو از یک نوع حس هستند.
تست 4
کدام گزینه تشبیه عقلی است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه ب
در گزینه ب، مشبه و مشبه به از دو نوع حس مختلف هستند.
تست 5
کدام گزینه تشبیه مفرد است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه الف
در گزینه الف، مشبه و مشبه به هر دو مفرد هستند.
تست 6
کدام گزینه تشبیه مرکب است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه ج
در گزینه ج، مشبه به مرکب است.
تست 7
کدام گزینه تشبیه تأکیدی است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه د
در گزینه د، ادات تشبیه «مثل» تکرار شده است.
تست 8
کدام گزینه تشبیه بلیغ است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه ج
در گزینه ج، وجه شبه «مثل» حذف شده است.
تست 9
کدام گزینه تشبیه تام است؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه ج
در گزینه ج، وجه شبه «مثل» حذف شده است.
تست 10
کدام گزینه تشبیه حسی است که مشبه و مشبه به هر دو از حس بینایی هستند؟
- موهای او مثل مشک است.
- او مثل شیر شجاع است.
- او مثل یک کوه استوار است.
- او مثل یک شاعر پرآوازه است.
جواب: گزینه الف
در گزینه الف، مشبه و مشبه به هر دو از حس بینایی هستند.
تشبیه در شعر
تشبیه در شعر کاربرد فراوانی دارد و یکی از آرایههای مهم و تأثیرگذار در شعر است. شاعران برای ایجاد زیبایی، تأثیرگذاری و روشنتر بیان کردن مفاهیم خود استفاده میکنند.
نمونههایی در شعر فارسی:
- سعدی:
چشمانت چون لالههای خندان چون لعل و یاقوت درخشان
در این بیت، سعدی چشمان معشوق را به لالههای خندان و لعل و یاقوت درخشان شبیه کرده است.
تشبیه در شعر حافظ:
ای که در دیدهٔ تو جای غم نیست چون سرو روان به دام غم نبندی
در این بیت، حافظ معشوق را به سرو روان شبیه کرده است.
- مولوی:
هر که در این بزمگه نبود، مرغ نیست مرغی که نیست، مرغ نیست، او پر نیست
در این بیت، مولانا انسان را به مرغ شبیه کرده است.
انواع تشبیه در شعر:
در شعر نیز مانند تشبیه در زبان عادی، انواع مختلفی دارد. از جمله انواع مانند کردن در شعر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مجمل:
چشمانت چون لالههای خندان
در این بیت، وجه شبه «چون» حذف شده است.
- مرسل:
چشمانت لالههای خندان
در این بیت، ادات تشبیه «مثل» حذف شده است.
- حسی:
چشمانت چون لالههای خندان
در این بیت، مشبه و مشبه به هر دو از یک نوع حس هستند.
- عقلی:
او چون سرو روان به دام غم نبندی
در این بیت، مشبه و مشبه به از دو نوع حس مختلف هستند.
- مفرد:
چشمانت چون لالههای خندان
در این بیت، مشبه و مشبه به هر دو مفرد هستند.
- مرکب:
ای که در دیدهٔ تو جای غم نیست چون سرو روان به دام غم نبندی
در این بیت، مشبه به مرکب است.
- تأکیدی:
چشمانت چون لالههای خندان، لالههای خندان
در این بیت، ادات تشبیه «مثل» تکرار شده است.
- بلیغ:
مرغی که نیست، مرغ نیست، او پر نیست
در این بیت، وجه شبه حذف شده است.
اضافه شدن به شعر:
تشبیه میتواند به شعر زیبایی، تأثیرگذاری و روشنتر بیان کردن مفاهیم را اضافه کند. شاعران از تشبیه برای ایجاد تصاویر ذهنی در ذهن خواننده استفاده میکنند.
برای مثال، سعدی در بیت زیر، از تشبیه برای ایجاد تصویر ذهنی از چشمان معشوق استفاده کرده است:
چشمانت چون لالههای خندان
این بیت تصویر ذهنی از چشمانی زیبا و پر از شادی را در ذهن خواننده ایجاد میکند.
جستجو
دسته بندی ها
برچسب ها